بررسی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر خصوصیات سیلاب با استفاده از مدل hec- hms (مطالعة موردی: حوزة آبخیز طالقان)

Authors

سمانه رضوی زاده

علی سلاجقه

شهرام خلیقی سیگارودی

محمد جعفری

abstract

یکی از عوامل اصلی در تغییر رژیم سیلابی حوزه‏های آبخیزْ تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه است. حوزة آبخیز طالقان، طی سال‏های متمادی، دستخوش تغییر کاربری اراضی شده که احتمال تأثیر آن بر خصوصیات سیلاب رودخانه مطرح است. در تحقیق حاضر، با تلفیق سیستم‏های اطلاعات جغرافیایی (gis) و مدل hec- hms، آثار تغییر کاربری اراضی بر سه پارامترـ دبی اوج، حجم، و زمان پایة سیل ـ در بخشی از حوزة آبخیز طالقان بررسی شد. بدین منظور، نخست نقشة کاربری اراضی سال‏های 1366 و 1381 تهیه گردید و، برای تهیة نقشة cn منطقه، با نقشه‏های گروه‏های هیدرولوژیکی خاک و وضعیت مرتع در محیط gis تلفیق شد. سپس، مدل hec- hms، با استفاده از روش شمارة منحنی و آبنمود واحد scs  در سطح زیرحوضه‏ها و نیز به روش روندیابی ماسکینگام، برای 10 واقعه بارش- رواناب مشاهده‏ای واسنجی و اعتبارسنجی شد. بر اساس نتایج شبیه‏سازی، به علت تغییرات کاربری اراضی )کاهش سطح اراضی کشاورزی و افزایش مراتع(، دبی اوج و حجم سیل در سال 1381 نسبت به 1366 به ترتیب میزان کاهش متوسط معادل 17/16 و 6/13 درصدی را نشان می دهند. بررسی زمان پایة سیل نشان دهندة عدم تغییر این پارامتر در هیدروگراف‏های سیل در دورة مطالعاتی است. بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده، روند تغییرات کاربری اراضی منطقة مورد مطالعه، به لحاظ سیل خیزی، مثبت ارزیابی شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر خصوصیات سیلاب با استفاده از مدل HEC- HMS (مطالعة موردی: حوزة آبخیز طالقان)

یکی از عوامل اصلی در تغییر رژیم سیلابی حوزه‏های آبخیزْ تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه است. حوزة آبخیز طالقان، طی سال‏های متمادی، دستخوش تغییر کاربری اراضی شده که احتمال تأثیر آن بر خصوصیات سیلاب رودخانه مطرح است. در تحقیق حاضر، با تلفیق سیستم‏های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل HEC- HMS، آثار تغییر کاربری اراضی بر سه پارامترـ دبی اوج، حجم، و زمان پایة سیل‌ـ در بخشی از حوزة آبخیز طالقان بررسی شد. ب...

full text

تخمین آبنمود سیلاب حوزه آبخیز با استفاده از مدل HEC-HMS و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایدنک)

  Among the variety of method s used for estimating runoff in the watershed, the SCS method has universal applicability, so the main aim of this study is the calibration of SCS method and the creation of flood hydrograph. The HEC-HMS hydrologic (rainfall-runoff) model has been used for Idanak watershed flood estimation. Using the residual sum of squared minimization function”, calibration proce...

full text

تغییرات کاربری اراضی و آثار آن بر کیفیت آب رودخانه (مطالعة موردی: حوزة آبخیز کرخه)

در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب رودخانه‏ها و عوامل مؤثر بر آنها، ضروری است. حوزة آبخیز کرخه درچند دهة اخیر دستخوش تغییرات کاربری اراضی گسترده‌ای شده است. خشکسالی و استفاده نادرست از اراضی مهم‌ترین عوامل کاهش حجم و کیفیت منابع آب حوضه بوده‌اند. در این تحقیق ابتدا تغییر سطح کاربری‏های موجود در حوضة در دو دورة زمانی 1367 و 1381 در پنج زیرحوضه، با ...

full text

اثرات تغییر کاربری اراضی بر بیلان هیدرولوژیکی حوضه کردان با استفاده از مدل HEC- HMS

تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضه‌ها متأثر ساخته، تعادل طبیعی جریان آب را مختل می‌کند. در پژوهش حاضر، تغییر مؤلفه‌های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز کردان در نتیجه‌ی تغییرات کاربری اراضی در سال‌های 1366، 1379 و 1390 بررسی شده است. داده‌های کاربری اراضی برای سه سال گفته‌شده از تصاویر ماهواره‌ای لندست به‌دست آمد که با استفاده از طبقه‌بندی نظارت‌شده به پنج نوع کاربری شهری، کشاورزی، م...

full text

بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر دبی روزانه رودخانه با استفاده از مدل HEC-HMS(مطالعه موردی: حوضه آبخیز آجرلو، استان آذربایجان غربی)

برآورد دقیق دبی جریان، یک گام کلیدی در برنامه­ریزی و مدیریت بهینه منابع آب به­ شمار می­آید. یکی از عوامل تأثیرگذار در تغییر روند رژیم جریان رودخانه­ها، تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه می­باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS، اثرات تغییر کاربری اراضی بر رژیم جریان رودخانه آجرلو در استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه، از تصاویر سنجنده­...

full text

تاثیر تغییر کاربری اراضی و تغییرات بارش بر تولید رسوب در حوزة آبخیز طالقان

تغییر در نوع استفاده از عرصه های طبیعی کشور مشکلی است که از گذشته های دور مطرح بوده است. شیوه های بهره برداری اراضی، بهره برداری از جنگل و مرتع‏‏ٌٌ‎‏‏، ایجاد مناطق مسکونی و شهری و... از عواملی هستند که روی شدت فرسایش و تولید رسوب یک منطقه اثر می گذارند. لذا آگاهی از مقادیر کمی فرسایش خاک ناشی از تبدیل اراضی می تواند در برآورد دقیق اثرات نامطلوب، پنهان و غیر ملموس فرسایش موثر عمل نموده و این امر ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مرتع و آبخیزداری

Publisher: دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 5044-2008

volume 66

issue 3 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023